مراقبت های دوران بارداری

هدف اصلی از انجام مراقبت‌های دوران بارداری، تولد نوزادی سالم بدون به خطر انداختن سلامت مادر می‌باشد. در این نوشته نکات ضروری در مورد مراقبت‌های دوران بارداری برای شما بیان می‌شود.

در اولین قدم پس از اطمینان از بارداری (که می‌توانید با انجام آزمایش خون یا استفاده از کیت‌های مناسب در خانه این اطمینان را پیدا کنید)، باید برای اولین ویزیت به پزشک، ماما یا مراکز بهداشت و درمانی مراجعه کنید.

اولین ویزیت: در این ویزیت ابتدایی، تشکیل پرونده سلامت، تعیین سن بارداری، تاریخ احتمالی زایمان، اندازه گیری وزن و قد، اندازه گیری فشار خون و درخواست تست‌های آزمایشگاهی از مهم‌ترین کارهایی است که در این مرحله انجام می‌شود. همچنین، یک شرح حال دقیق از شما گرفته می‌شود که شامل سابقه بیماری‌های فعلی و قبلی، سابقه بیماری‌های ارثی و فامیلی، روش‌های پیشگیری از بارداری، داروهایی که مصرف کرده‌اید یا مصرف می‌کنید و طول مدت مصرف آن‌ها، نظم و طول دوره عادت ماهانه، سابقه بارداری‌ها و زایمان‌های قبلی، بارداری‌های خارج رحمی، سقط و موارد مشابه را شامل می‌شود. در این ویزیت همچنین در مورد تغذیه، خواب و استراحت، ورزش، استحمام، نزدیکی، علائم خطر بارداری و تاریخ مراجعه بعدی به شما توضیحات لازم داده می‌شود.

برای مطالعه: 6 وسیله ضروری نوزاد و مادر

پیگیری‌های بعدی: پیگیری‌های بعدی معمولا به صورت زیر است:

• از هفته چهارم تا هفته بیست و هشتم بارداری: یک بار در ماه
• از هفته بیست و هشتم تا هفته سی و ششم بارداری: دو بار در ماه
• از هفته سی و ششم بارداری تا زمان زایمان: هفتگی

مهم‌ترین اقدامات:

آزمایش‌های غربالگری: آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص نقص‌های مادرزادی جنین و اختلالات کروموزومی استفاده می‌شود.

رابطه جنسی در بارداری: در یک بارداری عادی، مقاربت برای زن باردار سالم و همسرش ایرادی ندارد. با این حال، برخی پزشکان ممکن است آمیزش جنسی را در هفته آخر بارداری ممنوع کنند، اما این موضوع از نظر پزشکان مختلف متغیر است. در صورتی که در معرض زایمان زودرس یا مشکلات بارداری مانند لک بینی، اتساع دهانه رحم، نشت مایع آمنیوتیک، جفت سرراهی یا سابقه سقط ناشی از زایمان زودرس باشید، پزشک معالج ممکن است از انجام نزدیکی منع کند.

تغذیه مادر باردار: غذایی که مادر در دوران بارداری مصرف می‌کند، نیازهای تغذیه‌ای مادر و رشد جنین را تأمین می‌کند. رعایت تنوع و تعادل در تغذیه و از تمام گروه‌های مواد غذایی (نان و غلات، میوه و سبزیجات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها، شیر و لبنیات) مصرف به موقع و مناسب مهم است. همچنین، در دوران بارداری از مصرف ماهی‌هایی با مقادیر جیوه بالا مانند اره ماهی و شاه‌ماهی خودداری کنید. بهتر است غذا را به دفعات بیشتر و حجم کمتر مصرف کنید.

برای مطالعه: مراقبت های بهداشتی نوزادان و کودکان

مصرف مکمل‌ها در بارداری:

1. اسید فولیک: این مکمل باید از سه ماه یا حداقل یک ماه قبل از بارداری مصرف شود.
2. آهن: بر اساس دستورالعمل کشوری، خانم‌های باردار باید از پایان ماه چهارم بارداری یک عدد قرص آهن در روز مصرف کرده و تا سه ماه پس از زایمان ادامه دهند.
3. مولتی‌ویتامین‌ها: از هفته ۱۶ بارداری تا سه ماه بعد از زایمان، روزانه یک عدد کپسول مولتی‌ویتامین ساده یا مینرال توصیه می‌شود.

نکته مهم: لطفا در دوران بارداری اگر قصد مصرف دارویی را دارید حتما با مشورت پزشک مربوطه این کار را انجام دهید.

سونوگرافی در بارداری: سونوگرافی یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای تشخیص وضعیت مادر و جنین است. در یک بارداری سالم و طبیعی که هم مادر و هم جنین در شرایط مناسب و طبیعی قرار دارند، انجام حداکثر ۴ بار سونوگرافی (بار اول در ابتدای بارداری حدود هفته شش تا هشتم، بار دوم و سوم به همراه غربالگری‌ها و بار چهارم در هفته ۳۲) لازم است. البته با نظر پزشک، تعداد دفعات سونوگرافی ممکن است بیشتر از ۴ بار باشد.

در صورت مشاهده علائم زیر توصیه می شود، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

• هرگونه خونریزی از واژن یا لکه‌بینی
• تاری دید
• سردرد شدید یا مداوم
• درد شکم
• تب و لرز
• تورم صورت یا انگشتان
• خروج مایع از واژن
• تغییر محسوس در حرکات جنین

برای مطالعه: تاثیر بهداشت مادران بر سلامت مادر و نوزاد

نکات مهم:

• اگر سابقه واکسیناسیون کزاز ندارید، با نظر پزشک دو دوز از واکسن دیفتری-کزاز را به فاصله یک ماه بزنید و سال بعد هم یادآور دریافت کنید.
• هیچگاه به توصیه اطرافیان دارویی خودسرانه مصرف نکنید.
• مادر باردار باید از تماس با کسانی که مبتلا به بیماریهای عفونی هستند اجتناب کند.